Theo Thiên Nam hành kỷ, do Từ Minh Thiện- sứ giả nhà Nguyên viết, ngay sau khi quân Nguyên rút về năm 1288, nhà Trần đã phải nhún nhường và triều cống rất nhiều.

‎

Tác giả liệt kê 2 danh sách cống vào năm 1289:
- Danh sách đầu gồm 15 lễ vật, trong số đó 9 đồ bằng vàng bạc:
Gồm có:
1. Một đôi hoãn đeo tai dây bằng vàng kết hạt trân châu,
2. Một chiếc áo chầu màu đỏ có cẩn ngọc trai và vàng,
3. Một hộp bằng bạc để đựng vật dụng,
4. 16 hạt châu màu (4 hạt màu nâu, 4 hạt màu tía, 4 hạt màu biếc, 4 hạt màu thạch lựu),
5. 276 hạt trân châu (2 hạt to, 4 hạt vừa, 70 hạt nhỏ, 200 hạt dáng như đá minh hoành),
6. Một đôi khuyên trân châu trang trí bằng vàng (nặng 1 lạng vàng, 10 hạt châu),
7. Một bộ chén mời rượu bằng vàng (vàng nặng 4 lạng 5 tiền),
8. Một đĩa vàng đựng chén hoa tê (vàng nặng 3 lạng),
9. Một chén có nắp đậy bằng vàng (vàng nặng 9 lạng 6 tiền).
Ngoài ra còn có 50 cánh chim thúy.
- Danh sách 2 gồm 47 hiện vật, trong đó 25 đồ bằng vàng bạc, ngoài ra còn có 1 đôi chim vẹt:
1. Một hộp đựng biểu bằng gỗ sơn son thiếp vàng viền bạc và chìa khóa,
2. Một bộ yên nạm vàng gồm cả bành (vàng nạm nặng 10 lạng),
3. 5 quả cầu bằng da con tê ngưu có nạm vàng bạc (tổng cộng nặng 14 lạng 5 đồng cân),
4. 7 chiếc vòng đồng mạ vàng,
5. Một chiếc mâm đá hoa, dát vàng mạ bạc để nhà vua dùng,
6. Một đôi bình lưu ly cùng nắp đậy bằng vàng (tổng cộng vàng nặng 1 lạng 6 đồng cân),
7. Một đôi đế cắm nến bằng vàng nặng 14 lạng,
8. Một chiếc khay bằng ngà con tê dát vàng mạ bạc,
9. Một chén bằng trầm hương bít vàng đế có nắp,
10. Một đĩa hình hoa sen bằng vàng (6 lạng 6 đồng cân) có đế bằng vàng (3 lạng 7 đồng cân),
11. Một đĩa hình lá sen bằng vàng (5 lạng),
12. Một đĩa hình quả dưa bằng vàng (6 lạng 8 đồng cân),
13. Một cái bầu bằng vàng (7 lạng),
14. Một chiếc đĩa bằng sừng tê bít vàng (4 lạng),
15. Đũa vàng (1 lạng 3 đồng cân),
16. Một đôi xiên thịt bằng vàng (7 tiền),
17. Một bộ bàn cờ bằng xương voi nước, ô trên bàn cờ bằng chỉ vàng (kim tuyến 1 lạng),
18. Một chiếc hộp bằng bạc cẩn vàng có khóa (25 lạng),
19. 3 chiếc sừng hoa tê, 3 chiếc đế bịt vàng cẩn bạc (đế nặng 10 lạng 8 đồng cân),
20. 5 bộ thanh la bằng vàng (tổng cộng nặng 100 lạng),
21. 10 bộ thanh la bằng bạc (tổng cộng nặng 300 lạng),
22. 3 chiếc bình bằng bạc đựng dầu tô hợp hương (đều nặng 163 lạng, bình nặng 79 lạng).
Như thế cống vật rất nặng nề, trong khi kinh tế bị phá hủy nặng nề trong chiến tranh. Điển hình là 2 năm liền 1290, 1291 đói to, dân chết đói rất nhiều dù đã phát chẩn, miễn thuế đinh. Liền mấy năm binh lửa quân dân chạy hết lên rừng xuống bể ruộng đồng bỏ không, đê điều thiếu quản lí. Nhưng vì đại cục chung mà ta phải nhin nhục cống nạp.
Nguồn: dựa theo thông báo Hán Nôm học năm 2012.
Ảnh: bát vàng thời Trần
#VN #Trần